Balancer (BAL), kullanıcıların herhangi bir oranda sekiz adede kadar farklı token ile likidite havuzları oluşturmasına imkan tanıyan bir otomatik piyasa yapıcıdır (AMM). Balancer havuzları otomatik olarak yeniden dengelenen portföyler olarak düşünülebilir; burada herkes bir merkeziyetsiz endeks fonu oluşturabilir veya bu fona katılabilir ve ücretler aracı fon yöneticileri yerine likidite sağlayıcılarına gider. Balancer protokolü, Balancer'ın likidite havuzlarına kripto para yatırarak likidite madenciliği yoluyla kazanılabilen BAL token'ı tarafından yönetilmektedir.
Otomatik piyasa yapıcılar (AMM'ler), merkeziyetsiz (DeFi) ekosisteminin temel teknolojilerinden birini temsil eder. Esasen AMM'ler, merkeziyetsiz borsalara token sağlayan kitle kaynaklı likidite havuzlarının otomatik olarak yönetilmesini sağlayan akıllı sözleşmelerdir. Buna ek olarak, herkes kendi token'larını bir AMM likidite havuzuna yatırmakta ve karşılığında alım satım ücretlerinden ve likidite havuzu token'larında pay almakta serbesttir. Bu token'lar bir havuzun sahiplik payını temsil eder ve hatta DeFi ekosisteminde başka bir yere yeniden yatırılabilir. AMM teknolojisi, merkeziyetsiz borsa (DEX) platformlarındaki alım satımların yaklaşık yüzde 90'ından sorumludur ve DeFi inovasyonunun ve benimsenmesinin arkasındaki itici güçtür. Son yıllarda DeFi kullanıcılarının sayısı katlanarak arttı ve on milyarlarda dolardan fazla varlık DeFi sözleşmelerine kilitlenmiş durumda.
AMM platformları tarafından bugüne kadar ortaya konan üç ana yaklaşım bulunmaktadır. Orijinal AMM, 50/50 oranında eşit ağırlıklandırılmış token çiftlerini popüler hale getiren Uniswap'tir. Curve, token çiftlerini benzer varlıklarla sınırlandırarak istikrarı sağlayan benzer varlık optimizasyonu ile AMM modelini yineler. Son olarak, Balancer protokolü, token bakiyelerini ve ücretlerini özelleştirmek için neredeyse sınırsız seçeneklerle AMM'leri geliştirir. Her üç platform da farklı değer önerileri sunarken, AMM teknolojisinde bulunan esneklik, işlevsellik ve gelişim hızı açıkça görülmektedir.
Balancer protokolü, geleneksel finanstaki ağırlıklı bir endeks fonu ile karşılaştırılabilir. Endeks fonları, farklı varlıkların belirli dengelerini tutmaya odaklanan yatırım stratejileridir. Örneğin S&P 500, borsadaki en büyük 500 şirketin hisselerini takip eden bir endekstir. Bir S&P 500 endeks fonunun bir hissesine sahip olmak, hissenizin değerinin tüm endeksin yapısını yansıttığı anlamına gelir. S&P 500'e bir hisse senedi eklendiğinde veya çıkarıldığında, endeks fonunuz bu değişikliğe uyacak şekilde yeniden dengelenir. Endeks fonları, riski yönetmeye yardımcı olmak için daha fazla çeşitlendirme ile varlıklara geniş ölçüde yatırım yapma imkanı sunar, ancak aynı zamanda sürekli değişen endeksi yeniden dengelemek ve yansıtmak için sürekli olarak hisse senedi alım satımı yapmak için fon yöneticisine ücret ödemenizi gerektirir.
Dengeleyici kripto para havuzları, DeFi ekosistemi için ağırlıklı endeks fonları olarak hareket eder ve sekiz adede kadar farklı ERC-20 token'ından oluşan portföyler tutabilir. Geleneksel bir endeks fonu gibi likidite havuzlarını manuel olarak yeniden dengelemek yerine Balancer, havuzlardaki varlıkları her işlem yapıldığında (günde binlerce kez) algoritma aracılığıyla otomatik olarak yeniden dengelemek için sabit ortalama piyasa yapıcı denklemini kullanır. Aslında, bu sürekli yeniden dengeleme durumu, hem likidite sağlayıcılarına hem de yatırımcılara fayda sağlayan ticaret fırsatları ile aktif bir piyasa sağlanmasına yardımcı olur. Balancer, bir endeks gibi bir fon yöneticisine ücret ödemek yerine, kripto para borsası işlem ücretleri doğrudan likidite sağlayıcılarına ödenir ve bunlar da haftalık olarak çok amaçlı BAL token'ları alır. Bu token'lar, platformda etkin bir mülkiyet hissesini ve topluluk yönetişim kararlarında oy haklarını temsil eder.
Kripto para protokolü Balancer, teşvikleri yeniden düzenleyerek ve aracıları yukarıdan aşağıya kaldırarak geleneksel finansın temel taşlarından biri olan endeks fonlarını almış ve konsepti otomatikleştirmiş, demokratikleştirmiş ve merkeziyetsiz bir hale getirerek paydaşları için dikkate değer bir değer yaratan tamamen yeni bir aygıta dönüştürmüştür. Bu yönüyle Balancer, hem teoride hem de pratikte DeFi'nin mükemmel bir örneğidir.
Balancer'ın en temel özelliği, likidite sağlayıcıları, likidite havuzları ve yatırımcılar arasındaki etkileşimleri iki hedefe göre yöneten ve teşvik eden algoritmalar setidir: havuzları yeniden dengelemek ve havuzlar arasında en iyi fiyatı bulmak.
İşte Balancer'da yeniden dengelemenin nasıl çalıştığına dair bir örnek: Diyelim ki bir Balancer kripto para havuzu, değerinin yüzde 80'ini wETH'de ve yüzde 20'sini wBTC'de tutacak şekilde ayarlandı. Sapma olacak olursa, protokol 80/20 oranını korumak için token fiyatlarında ayarlama yapacaktır. Balancer DEX üzerinde, bir trader wETH karşılığında wBTC satın almak istediğinde, protokol en iyi fiyat için likidite havuzlarını algoritmik olarak tarar. Tasarım gereği, wETH başına en iyi wBTC fiyatına sahip havuzlar aynı zamanda yeniden dengelenmeye en çok ihtiyaç duyan havuzlar olacaktır. Likidite havuzu ve ticaret platformu, Balancer'ın diğer tüm yönlerini mümkün kılan denge için sürekli bir algoritmik hareketliliğe kilitlenmiştir.
Tüm yatırımcılar gibi likidite sağlayıcılar (LP'ler) da AMM'lere para yatırdıklarında varlıklarından en iyi getiriyi elde etmek isterler. Balancer, yalnızca sıkı bir şekilde kontrol edilen varlık çiftlerine izin vermek yerine, ağındaki oranları dengelerken bile likidite sağlayıcılarının kendi stratejilerini uygulamalarına izin verir.
Örneğin, yüzde 80 Ether (ETH) ve yüzde 20 Bitcoin (BTC) oranının optimal olduğuna inanıyorsanız, Balancer tercih ettiğiniz stratejiyle bir likidite havuzuna girmenize olanak tanır. Balancer'daki mevcut bir 80/20 ETH/BTC havuzuna katılmak isteyen bir likidite sağlayıcısıysanız ve harcayacak 10 BTC'niz varsa bir sonraki adımlar yaklaşık aşağıdaki gibi olacaktır:
BTC ve ETH içeren bir havuza yalnızca BTC sağlayarak, ETH'ye göre BTC miktarını artırmış olursunuz. BTC'nin göreceli miktarını artırarak Balancer'ın likidite havuzlarının sabit değer oranını korumak için BTC'nin göreceli fiyatının düşmesi gerekir.
Balancer havuzlarının iki ana türü vardır: yerel ve akıllı havuzlar. Bununla birlikte, yerel havuzlar iki şekilde ortaya çıkar: kontrollü veya 'özel' bir form, yani havuz sahibi, havuzun parametrelerini yönetebilen ve likidite ekleyip çıkarabilen tek aktördür. Merkezi, özel havuzlar dinamiktir ve ağırlıklar, oranlar, ücretler ve hatta token'ların kendileri havuzun yaratıcısı tarafından değiştirilebilir. Özel havuzlar, aktif olarak yönetilen endeks fonları gibidir ve iyi kararlar almaya devam etmesi için oluşturucuya güvenmeniz gerekir.
Bununla birlikte, bir çekirdek havuz nihai hale getirilebilir veya 'halka açık' veya 'paylaşılan' hale getirilebilir; bu, parametrelerinin sabit olduğu, ancak herkesin likidite ekleyebileceği ve ticaret yapabileceği anlamına gelir. 80 ETH, yüzde 20 BTC ve yüzde 0,1 ücret içeren kesinleşmiş bir Balancer çekirdek havuzu, Ethereum ağında kalıcı olarak sabitlenmiş bir akıllı sözleşme kodu ile sağlanarak her zaman bu şekilde kalacaktır. Halka açık havuzlar, kurup unutabileceğiniz pasif yatırım stratejileri olarak daha uygundur ve herkes istediği zaman stratejiye katılabilir.
Akıllı havuzlar, herkesin likidite sağlaması için bir geçit özelliği gören otomatik akıllı sözleşmeler tarafından kontrol edilen özel havuzlardır. Bu nedenle akıllı havuzlar, özel ve paylaşımlı havuzların bir melezi, her iki dünyanın en iyilerinin bir kombinasyonu olarak görülebilir. Akıllı havuzlar dinamik ücretler, likidite üst sınırları, LP beyaz listeleri (white list), alım satım duraklamaları ve benzeri özellikleri uygulayabilir.
Kripto para protokolü Balancer'ın iki yüzü vardır: Yatırımcılar için bir borsa ve likidite sağlayıcılar için bir yatırım fonu. Likidite sağlayıcılar, Balancer kripto para havuzunun bir payına sahip olmak isterler çünkü havuzdaki varlıkları tutmanın ağırlıklı bakiyesinin ve ücretlerinin, varlıklarını Balancer dışında tutmaktan daha karlı olacağına inanırlar. Yatırımcılar ise token'ları alıp satmak için en iyi fiyatları ararlar.
İster bireysel ister önceden programlanmış stratejilere sahip botlar olsun, çoğu trader sadece bir token'ı diğeriyle mümkün olan en iyi fiyattan takas etmek ister. Niyetleri ne olursa olsun, Balancer'da daha düşük fiyatlı BTC bulan trader'lar muhtemelen havuza girecek ve Balancer'a ETH satarak BTC satın alacaktır. Balancer, farklı oranlarda farklı token'lara sahip binlerce likidite havuzundan oluştuğu için, bazı likidite havuzlarında diğerlerine kıyasla daha büyük fiyat farklılıkları olacaktır. Örneğin, 80/20 ETH/BTC havuzu BTC için, değerinin yüzde 70'i ETH, yüzde 15'i BTC ve yüzde 15'i DAI olan başka bir havuzdan farklı bir fiyata sahip olabilir.
Balancer, ETH başına en iyi BTC fiyatı için platformdaki tüm farklı likidite havuzlarına bakar. Balancer'daki diğer likidite havuzlarına kıyasla fiyat ve token dağılımında en büyük farklılıklara sahip likidite havuzları, işlemlerin ilk gerçekleştiği yerlerdir. Bir trader Balancer'da BTC satın almak ve ETH satmak istediğinde, protokol otomatik olarak bu işlem için en iyi fiyata sahip havuzu seçecektir. Balancer gibi AMM'lerde fiyatlandırma sabit bir işlem formülü tarafından belirlendiğinden, en düşük fiyatlı BTC'ye sahip havuz aynı zamanda ETH'ye göre en fazla BTC miktarına sahip havuz olacaktır.
İşlemler gerçekleştirildiğinde, en farklı fiyatlara sahip likidite havuzları Balancer'daki diğer havuzların fiyatlarına yaklaştırılır. Bu, otomasyon yoluyla elde edilen hizalanmış teşviklerin bir örneğidir; trader, Balancer'da en iyi fiyattan BTC alma fırsatından yararlanırken, likidite sağlayıcıları da havuzlarının yeniden dengelenmesinden yararlanır. Bunların hepsi kripto para protokolü Balancer tarafından otomatik olarak yapılır.
Birçok DeFi projesi gibi kripto para protokolü Balancer da kendi yerel token'ı olan BAL'a yönetişim mekanizmalarını entegre etmiştir. Balancer topluluğu protokolü yönetir ve güncellemeler ya da değişiklikler önermekten sorumludur. Balancer token sahipleri daha sonra Balancer token'ları ile oylama yaparak teklifleri onaylayabilir veya reddedebilir. Kararlar BAL sahipleri tarafından alındığından, Balancer token'ı esasen Balancer'ın sahipliğini temsil eder. Yönetişim sürecinin gelecekteki potansiyel bir sonucu, BAL sahiplerinin Balancer'da protokol düzeyinde bir alım satım ücreti uygulamak için oy kullanması ve bunun da Balancer tokenına değer kazandırmasıdır.
Açık piyasa borsalarında satın alınabilmesinin yanı sıra, Balancer token'ları haftalık olarak likidite sağlayıcılarına dağıtılır. Bir Balancer havuzuna ne kadar fazla likidite, token ve değer sağlanırsa o kadar fazla Balancer token'ı kazanılır. Birçok DeFi yönetişim token'ı gibi BAL'ın maddi değeri de nominal değerden çok daha yüksektir.
DeFi'deki merkeziyetsiz uygulamalar (dApp'ler), topluluk paydaşlarına karşı sorumlu olan yönetişim, yönetim, kâr ve sahiplik modellerine yönelmektedir. Likidite sağlayıcılarının Balancer (BAL) token'ları ile ödüllendirilmesi, Balancer'ın sahipliğini protokolün kullanıcılarına dağıtıyor ve varlığının erken dönemlerinde önemli bir pazar büyümesi görürken merkeziyetsiz bir yönetim topluluğu oluşturuyor.
Balancer gibi DeFi projeleri, geleneksel endeks fonlarının yeteneklerini genişleten otomatik piyasalar ve kolektifleştirilmiş sahiplik modelleri aracılığıyla, finansın yeniden tasarlanmasında merkeziyetsizlik fikirlerini platformlarına yukarıdan aşağıya dahil ediyor. Şimdiye kadarki sonuç, henüz gelişmekte olan DeFi alanında bir büyüme ve yenilik patlaması oldu ve Balancer, teşvikler, algoritmalar ve merkeziyetsizlik arasındaki uyumu geliştirerek adını duyurdu.
Balancer coin, başta dev kripto para borsası Binance olmak üzere, Bithumb, Coinbase, FTX, Gemini, Kraken, KuCoin, Huobi gibi merkezi kripto para borsalarında ve Uniswap, SushiSwap gibi merkeziyetsiz kripto para borsalarından alınıp satılabilmektedir.
Algoritmik fiyat tahmin platformu Coincodex, Balancer'ı diğer önemli teknolojik yenilikler ve trendlerle karşılaştırarak, Balancer fiyatının uzun vadede nereye gidebileceğini tahmin etmenin bir yolunu sunmaktadır. Coincodex, Balancer coin geleceği için en iyi senaryoda altcoin'in Facebook'un büyümesini takip etmesi halinde 2025 yılında 67,82 dolara, internetin büyümesini takip etmesi halinde ise 2025 yılında 13,37 dolara ulaşmasını öngörmektedir.
Balancer coin fiyat grafiğine başta 21milyon olmak üzere, kripto veri platformu CoinMarketCap gibi kaynaklardan ulaşılabilmektedir. Beklendiği gibi, Balancer coin fiyat grafiği alınıp satıldığı merkezi ve merkeziyetsiz kripto para borsalarında da bulunmaktadır.
Bu rehberin hazırlandığı sırada, Balancer coin fiyat grafiği, BAL token'ın ABD doları karşısında 6,14 dolardan, Türk lirası karşısında ise 114,30 liradan alınıp satıldığını gösteriyor.
Balancer için güvenlik en önemli önceliktir ve bu nedenle protokol Trail of Bits, ConsenSys ve OpenZeppelin tarafından üç kez tam olarak denetlenmiştir. Kripto para protokolünde yönetici anahtarları veya arka kapılar bulunmamaktadır. Bu nedenle son derece güvenilirdir ve dengeleyici havuzları güncellenemez. Balancer, bazı havuzlarda kullanılıyor olsalar bile ERC-20 standardına uymayan token'ları desteklemez.
Balancer havuzlarında tutulan token'lar Balancer tarafından kontrol edilmezken, akıllı sözleşmelerde tarafından kontrol edilir. Bu durum akıllı sözleşmelerin doğasında var olan riskleri ortadan kaldırmaz. Yapılandırılabilir hak havuzları (CRP'ler), bilinen sorunları olan token'ların havuzlarda kullanılmasının engellenmesini sağlar. Ayrıca, diğer tüm token'ların protokolle güvenli bir şekilde etkileşime girmesini sağlar.